Σ ύμφωνα με μια μάλλον διαδεδομένη αντίληψη, οι καλλιτέχνες αναζητούν την ομορφιά, ενώ οι επιστήμονες την αλήθεια. Ακόμη περισσότερο, σύμφωνα με την αντίληψη αυτή, η αναζήτηση της αλήθειας στη μελέτη του φυσικού κόσμου - επινοώντας π.χ. ανθικούς τύπους για να περιγράψουμε ένα άνθος - καταστρέφει την ομορφιά του και το δέος που μπορεί να μας προκαλέσει. Για δείτε λοιπόν τι πιστεύει για την αντίληψη αυτή ένας μεγάλος φυσικός, ο Richard Feynman στον περίφημο μονόλογο του: “Η ωδή σε ένα άνθος” όπως αποτυπώθηκε (με τη δική του φωνή) στο όμορφο βίντεο που ακολουθεί. 

Όσοι δεν επιθυμούν να δουν το βίντεο - στο οποίο ακούγεται η φωνή του Feynman - μπορούν να διαβάσουν την (κάπως ελεύθερη) μετάφραση του μονολόγου την οποία παραθέτουμε.


Έχω ένα φίλο που είναι καλλιτέχνης και μερικές φορές διατυπώνει μια άποψη με την οποία δεν συμφωνώ πολύ. Θα κρατήσει ψηλά ένα λουλούδι και θα πει: “Δες πόσο όμορφο είναι” και εγώ θα συμφωνήσω. Τότε θα προσθέσει: “Εγώ ως καλλιτέχνης μπορώ να δω πόσο όμορφο είναι, αλλά εσύ ως επιστήμονας θα το παραμερίσεις όλο αυτό και θα κάνεις το λουλούδι ένα βαρετό πράγμα”. Πιστεύω λοιπόν ότι αυτό που μου λέει είναι παράλογο διότι πρώτα απ’ όλα η ομορφιά είναι αντιληπτή απ’ όλους ανθρώπους και πιστεύω και από μένα, πάρα πολύ. Μπορώ να εκτιμήσω την ομορφιά ενός λουλουδιού. Την ίδια στιγμή όμως, βλέπω πολλά περισσότερα σχετικά με το λουλούδι απ’ όσα βλέπει εκείνος. Μπορώ να φανταστώ τα κύτταρά του, τις σύνθετες ενέργειες που γίνονται στο εσωτερικό του, οι οποίες επίσης είναι όμορφες. Θέλω να πω ότι η ομορφιά δεν υπάρχει μόνο σε αυτήν τη διάσταση των εκατοστών. Υπάρχει επίσης ομορφιά σε μικρότερες διαστάσεις, στην εσωτερική δομή και στις διαδικασίες. Το γεγονός ότι τα χρώματα στο λουλούδι εξελίχθηκαν με αποτέλεσμα να προσελκύουν τα έντομα για την επικονίαση είναι ενδιαφέρον και σημαίνει ότι τα έντομα μπορούν να δουν τα χρώματα. Προσθέτει όμως μια ερώτηση: μήπως αυτή η αισθητική αντίληψη υπάρχει και στις κατώτερες μορφές; Γιατί είναι αισθητική; Με όλες αυτές τις ενδιαφέρουσες ερωτήσεις η γνώση της επιστήμης προσθέτει μόνο στον ενθουσιασμό, το μυστήριο και το δέος που προκαλεί ένα λουλούδι. Προσθέτει μόνο. Δεν κατανοώ πώς μπορεί να αφαιρεί.