Ο
Σέρλοκ Χολμς κοίταξε τα αντικείμενα που ήταν απλωμένα μπροστά του, κι ύστερα έστρεψε τη ματιά του προς τις φωτογραφίες. Την ίδια στιγμή ο επιθεωρητής Λεστραίηντ τού είπε: “Να οι αποδείξεις Χολμς”, και συνέχισε: “Πέθανε στη 13.15, χτυπημένος από πίσω με ένα οξύ εργαλείο, ενώ έπαιρνε φωτογραφίες στον κήπο… Και το μόνο πρόσωπο που θα μπορούσε να θεωρηθεί ένοχο γι΄αυτόν τον φόνο, έχει ένα ατράνταχτο άλλοθι για τις 13.15.”
“Και πώς ξέρετε ότι το θύμα πέθανε στις 13.15;” - τον ρώτησε ο Χόλμς. “Το ρολόι του δέχτηκε ένα από τα χτυπήματα και σταμάτησε ακριβώς σε αυτήν την ώρα.” - του απάντησε ο Λεστραίηντ.
“Αντιλαμβάνομαι,” είπε ο Σέρλοκ Χολμς και πρόσθεσε: “Και οι φωτογραφίες αυτές τραβήχτηκαν τη στιγμή του φόνου;”
"Βεβαίως" του απήντησε ο Λεστραίηντ, και συνέχισε λέγοντας: “Η φωτογραφική μηχανή βρέθηκε κάτω από τα στραπατσαρισμένο πτώμα….Εμφανίσαμε τις φωτογραφίες ελπίζοντας ότι θα αποκάλυπταν τον δολοφόνο, μα καθώς βλέπετε”… δείχνουν μόνον τον κήπο.
Ο επιθεωρητής Λαιστρέηντ χαμογέλασε και είπε: “Ελάτε τώρα κύριε Χολμς. Στο παρελθόν κάνατε πολύ επιτυχημένες ανακαλύψεις μα σίγουρα, αυτήν την φορά δεν μπορείτε να αποφανθείτε για την ώρα διαπράξεως του εγκλήματος, μόνο και μόνο από έναν κήπο.”
“Είναι πάρα πολύ απλό Λεστραίηντ. Ο κήπος αυτός είναι ένα ακριβέστατο ρολόι. Θα παρατηρήσετε ότι τα άνθη της αναγαλίδος, τα περδικούλια δηλαδή, είναι κλειστά, ενώ τα άνθη της παπαδούλας είναι ανοικτά. Αυτό προσδιορίζει ακριβέστατα την ώρα και την τοποθετεί μεταξύ τις 14.00 και 15.00… ό,τι και να σας λέει το ρολόι, το θύμα ήταν ζωντανό στις 14.00.”
Αν αγαπητέ αναγνώστη του biology4u πιστεύεις ότι το απόσπασμα που παραθέσαμε είναι προϊόν του ευρηματικού - όσο και ο ήρωάς του - συγγραφέα Άρθουρ Κόναν Nτόυλ κάνεις λάθος. Ούτε όμως δική μας συγγραφική επινόηση είναι. Είναι ένα απόσπασμα από το βιβλίο του Ισαάκ Ασίμωφ “Σήμερα, αύριο και…” που εκδόθηκε το 1977 από τις εκδόσεις Κάκτος. Ο ευφυής επιστήμονας και συγγραφέας Ασίμωφ επινόησε αυτήν την ιστορία για να δείξει στον αναγνώστη του ότι τα φυτά “κατανοώντας” τη μεταβολή της φωτοπεριόδου, μπορούν… να μας λένε την ώρα.
Αφού λοιπόν είχες την υπομονή να φτάσεις μέχρι τις γραμμές αυτές, διάβασε και από πού εμπνεύστηκε την ιστορία του. Ο Aσίμωφ άντλησε την ιδέα του από έναν κατάλογο που είχε συντάξει ο Κάρολος Λινναίος με τις ώρες που ανοίγουν και κλείνουν τα άνθη διαφόρων ειδών φυτών.
Ο κατάλογος αυτός που παρατίθεται στην ιστοσελίδα: https://goo.gl/Cb89qA στήριξε μια υπόθεση που διετύπωσε στο έργο του Philosophia Botanica σύμφωνα με την οποία θα μπορούσε να φυτευθεί σε έναν κήπο ένα “ανθικό ρολόι” (Horologium Florae) με παρτέρια που τα άνθη τους ανοίγουν και κλείνουν μια συγκεκριμένη ώρα της ημέρας.
Φυσικά, αντιλαμβάνεστε ότι η δημιουργία ενός τέτοιου ρολογιού δεν είναι εύκολη υπόθεση. Προϋποθέτει ακριβή γνώση της χλωρίδας της περιοχής και όλων των παραγόντων που συμμετέχουν στο άνοιγμα των ανθέων πέραν της φωτοπεριόδου (όπως η ένταση της ακτινοβολίας και ακόμη, το μήκος κύματός της) ενώ εξαρτάται και από το γεωγραφικό πλάτος της περιοχής. Εντούτοις η θεωρητική βάση του είναι ορθή και για το λόγο αυτό κατά καιρούς έχουν γίνει απόπειρες για τη δημιουργία ενός τέτοιου ρολογιού, όπως στην γενέτειρα του Λινναίου, την Ουψάλα, στην οποία συνέταξε τον κατάλογο με τις ώρες ανοίγματος των ανθέων των φυτών της περιοχής.
Οι αναγνώστες, αν επιθυμούν, μπορούν να δουν ένα σχετικό και εξαιρετικό βίντεο του TEDed, με τίτλο: How plants tell time, της Dasha Savage του οποίου το ηχητικό κείμενο έχει μεταφραστεί στα Ελληνικά, από την κ. Τούλα Παπαπάντου.