Υπάρχει κάποιο φιλμ στο οποίο μπορείς να δεις τον Erich Tschermak von Seysenegg, τον Theodosius Dobzhansky, τον H.J. Muller, τον Ronald A. Fisher, τον J.B.S. Haldane, τον George Ledyard Stebbins, όλους μαζί, που φτάνει να πεις το όνομά τους για να θυμηθείς ένα σημαντικό επίτευγμα της Γενετικής και της Εξελικτικής Βιολογίας;

Υπάρχει! Και είναι ένα ερασιτεχνικό φιλμ που παρουσιάζει το 8ο Διεθνές Συνέδριο Γενετικής, μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου πολέμου, στο οποίο οι σύνεδροι εόρτασαν τη νίκη εναντίον των δυνάμεων του Άξονα και την επανέναρξη της διεθνούς επιστημονικής συνεργασίας η οποία είχε ανασταλεί στα χρόνια του πολέμου.


Το συνέδριο αυτό που έγινε το 1948 στην Στοκχόλμη και απαθανατίστηκε από έναν νεαρό σύνεδρο, τον Nils Nybom, ήταν ένα αποφασιστικό συνέδριο για την εδραίωση του κλάδου της Γενετικής ως κεντρικού κλάδου της Βιολογίας και επίσης ένα συνέδριο που κατέδειξε τις σχέσεις ανάμεσα στη Γενετική και στην Εξέλιξη-καθώς εκείνη την εποχή οριστικοποιείτο η διαμόρφωση της Σύγχρονης Σύνθεσης. Ήταν όμως και ένα συνέδριο καταδίκης του Λυσενκοϊσμού, που εκείνα τα χρόνια κυριαρχούσε στη Σοβιετική Ένωση, εδραιώνοντας μια παντελώς αβάσιμη θεωρία, και διώκοντας δεκάδες σοβιετικούς επιστήμονες που της είχαν ασκήσει κριτική.

Παρά το εορταστικό κλίμα και τις ενθουσιώδεις προετοιμασίες του Συνεδρίου τα πολιτικά ζητήματα που έπρεπε να λυθούν ήταν πολλά. Πρώτον υπήρχε το ερώτημα αν στο Συνέδριο θα καλούνταν οι Ρώσοι γενετιστές, δεδομένου ότι ήταν γνωστές πλέον οι φρικαλεότητες που είχε διαπράξει το κομμουνιστικό καθεστώς εις βάρος των επιστημόνων που το αψήφησαν. Η απάντηση ήταν εύκολη. Οι Ρώσοι γενετιστές θα καλούνταν, παρά το ότι ήταν βέβαιο ότι το καθεστώς δεν θα τους έδινε άδεια εξόδου από τη χώρα. Το δεύτερο, πολύ δυσκολότερο πρόβλημα ήταν, αν θα καλούνταν οι Γερμανοί, οι Ιάπωνες γενετιστές και γενικά οι γενετιστές κατεχομένων χωρών που με οποιονδήποτε τρόπο συνδέονταν με τον ναζισμό. Οι Σουηδοί διοργανωτές-των οποίων άλλωστε η χώρα είχε επιλέξει την πολιτική της ουδετερότητας κατά τη διάρκεια του πολέμου-έβλεπαν το Συνέδριο ως μια ευκαιρία συμφιλίωσης και επανένωσης των γενετιστών ανά τον κόσμο, ώστε να μην επιθυμούν αποκλεισμούς. Η λύση που βρέθηκε ήταν να κληθούν μόνον οι Γερμανοί και Ιάπωνες γενετιστές που αποδεδειγμένα δεν σχετίζονταν με τον ναζισμό και τον ρατσισμό.

Δείτε λοιπόν το ιστορικό φιλμ, και αν επιθυμείτε να αντλήσετε πρόσθετες πληροφορίες για το συνέδριο και τη σημασία του, ιδού ο σύνδεσμος που οδηγεί σε σχετικό άρθρο του περιοδικού Genetics.

Παρακολουθήστε λοιπόν το 24λεπτο φιλμ που αντικατοπτρίζει την ατμόσφαιρα της εποχής  και αν βιάζεστε να δείτε το απόσπασμα με το οποίο εμφανίζεται καθένας από τους σημαντικούς συνέδρους, συμβουλευτείτε τον χρονολογικό πίνακα που παραθέτουμε:

1. 03:30: Th. Dobzhansky
2. 06:15: Ronald Fisher
3. 06:50: Erich von Tschermak
4. 07:00: Ronald Fisher
5. 10:30: G. Ledyard Stebbins
6. 12:48: Erich von Tschermak
7. 14:05: H.J. Muller
8. 18:25: Boris Ephrussi
9. 21:55: Th. Dobzhansky
10. 23:20: J.B.S. Haldane
11. 23:45: Τh. Dobzhansky and J.B.S. Haldane