Σ υγχωρήστε μου τον ενθουσιασμό - μόνον υποχρεωμένοι δεν είστε να τον συμμεριστείτε - αλλά στην έρευνα για το αγαπημένο μου τρέχον θέμα, τον T. H. Morgan, έπεσα πάνω σε ένα κείμενο της Σοφίας Ντομπζάνσκι - κόρης του φημισμένου εξελικτικού και μαθητή του Morgan, Θεοδόσιου Ντομπζάνσκι - για τον πατέρα της, που κρίνω εγωιστικό να το κρατήσω για τον εαυτό μου. 

Κάπου το κείμενο αναφέρεται στην προσωπικότητα του Morgan και κατά λέξη η συντάκτης του γράφει:

"'Ηταν ο Φιλιπτσένκο (σ.σ. ο δάσκαλος του Ντομπζάνσκι στη Ρωσία) που πρότεινε στο ίδρυμα Ροκφέλερ μια υποτροφία ενός χρόνου, αυτήν δηλαδή που έφερε τους γονείς μου, στο τέλος του 1927, στη Νέα Υόρκη. Φτάνοντας στο εργαστήριο του Morgan στο κτίριο Schermerhorn του Columbia, τρομοκρατήθηκαν από τη ρυπαρότητά του και τις κατσαρίδες που κυκλοφορούσαν ελεύθερα στα συρτάρια του γραφείου (σ.σ. μη θεωρήσει ο αναγνώστης ότι η ρυπαρότητα και οι κατσαρίδες οφείλονταν στην αμέλεια των ενοίκων για την καθαριότητα· απλώς εκείνη την εποχή η τροφή των Drosophila ήταν μπανάνες που αφήνονταν να σαπούν πριν δοθούν στα έντομα...).

Ο Τ.Η. Morgan απεδείχθη κάτι περισσότερο από επιστημονικός σύμβουλος των γονέων μου. Τους δίδασκε Αγγλικά, με τον μάλλον ιδιόρρυθμο τρόπο του, δίνοντας "μικρά πετραδάκια" συμβουλών όπως ότι στα Αγγλικά επιτρέπεται να πεις: I smell, αλλά απαγορεύεται να πεις: You smell. Ήταν αυτός επίσης που τους εισήγαγε στην αμερικανική κουλτούρα από ανθρωπολογική άποψη. Ο πατέρας μου, μάλλον δυσφορούσε με την αδιαφορία του Morgan για τα φιλοσοφικά θέματα, αλλά τιμούσε τη μνήμη του Morgan που τον παρότρυνε να αναζητεί ο ίδιος τα προς απάντηση επιστημονικά ερωτήματα, παρά να στηρίζεται στη γνώμη του "αφεντικού" του εργαστηρίου.

Όμως ο Morgan υπήρξε μέντορας και για μας, τη νεότερη γενιά της οικογένειας Ντομπζάνσκι. Ένα από τα λίγα πράγματα που θυμάμαι από τις επισκέψεις στο σπίτι του στην Πασαντένα, ήταν ερώτησή που μου υπέβαλε, αν το δέντρο του αβοκάντο που υπήρχε εκεί, θα έβγαζε καρπούς και πότε, αλλά και η σταθερή συμβουλή του: Να τρώω τη σαλάτα με τα δάκτυλα, αν δεν είχε ντρέσινγκ και όχι με το πιρούνι, μια προτροπή που η νεαρή άγρια δεν ξέχασε ποτέ. 

Κλείνοντας αυτό το δεύτερο αφιέρωμα στον ήρωά μας, λίγα λόγια για τις φωτογραφίες που το συνοδεύουν. Στην πρώτη, στη φωτογραφία της κεφαλίδας, εικονίζεται η Σοφία με μια συμμαθήτριά της, μάλλον στην Καλιφόρνια. Στη δεύτερη εικονίζεται ο  Ντομπζάνσκι (αριστερά), η σύζυγός του Ναταλία και δεξιά ο Georgi Karpetchenko. Τη φωτογραφία την τράβηξε το 1930, στην είσοδο του σπιτιού του Ντομπζάνσκι στην Καλιφόρνια, ο Nikolai Vavilov. Μια δεκαετία περίπου αργότερα τόσο ο εικονιζόμενος δεξιά (G. Karpetchenko), όσο και ο φωτογράφος θα έπεφταν θύματα της Τσεκά. Την ιστορία αυτήν όμως σας την έχω πει και την έχω γράψει στο βιβλίο μου: Η γενετική σε δύσκολους καιρούς και τόπους - Εκδόσεις Σαββάλας.