Κείμενο του Γιάννη  Σαΐνη, Μοριακού βιολόγου, ΕΔΙΠ Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Ζούμε πολύ περισσότερο από κάθε άλλη γενιά πριν και αδυνατούμε να συνειδητοποιήσουμε το γιατί.

Αναφερόμαστε γενικά στην καταστροφή του περιβάλλοντος, στην «αλόγιστη» χρήση του και κάνουμε πως δεν καταλαβαίνουμε πως οι περισσότεροι από εμάς δεν θα υπήρχαμε καν, χωρίς τη σύγχρονη τεχνική και την σύγχρονη επιστήμη, που έτσι απλά και χωρίς ενδοιασμούς κατακεραυνώνουμε ως τους κύριους υπαίτιους της όποιας περιβαλλοντικής καταστροφής.

Κάνουμε πως δεν καταλαβαίνουμε πως χωρίς τη βιομηχανική επανάσταση οι περισσότεροι από εμάς δεν θα είχαμε τη δυνατότητα ούτε καν να ντυθούμε. 

Κατεβάζουμε παυσίπονα των 4 € τις 15 ταμπλέτες, αλλά παραπονιόμαστε για τους πονοκεφάλους μας. Με 9,5 € χαπακωνόμαστε επι δεκαημέρου με ένα αντιβιοτικό "πρώτης γραμμής" και γλυτώνουμε τα νεφρά μας μετά από ουρολοίμωξη. Τρώμε με 15 € ψαράκι φρέσκο, ενώ ζούμε στο βουνό και δίνουμε έξτρα 2 € στον ψαρά να μας το τηγανίσει μη τυχόν και μυρίσει το σπίτι μας. Αγοράζουμε με 1,80 € ολόκληρο λίτρο γάλα, παστεριωμένο, ομογενοποιημένο χωρίς ποτέ στη ζωή μας να έχουμε αρμέξει κανένα θηλαστικό. Παραπονιόμαστε που η φέτα έχει 10 €, αλλά δεν αναρωτιόμαστε πόσα λίτρα γάλα χρειάζονται για ένα κιλό φέτα και τι στο καλό έχει καταναλώσει αυτή η γελάδα για να κατεβάσει αυτό το γάλα. 

Παθαίνουμε οξεία σκωληκοειδίτιδα και, ω του θαύματος, αντί να δούμε τα θυμαράκια ανάποδα, μας χειρουργούν και σωζόμαστε. Πίνουμε νερό χλωριωμένο και τέρμα οι γαστρεντερίτιδες. Έχουμε τζαμαρίες στα σπίτια μας και τέρμα οι ραχίτιδες. Καταναλώνουμε ηλεκτρικό και διατηρούμε τα τρόφιμα αμόλυντα στο ψυγείο. Ανάβουμε το θερμοσίφωνα και κάνουμε μπάνιο με σαπούνια και αφρόλουτρα σκοτώνοντας μικρόβια, μύκητες και παράσιτα που ταλαιπωρούσαν τους προγόνους μας, αλλά παραπονιόμαστε για… αλλεργίες και το γυρίζουμε στο πράσινο σαπούνι ή καταπίνουμε και ένα αντιαλλεργικό καλού κακού.

Όλα αυτά και πολλά άλλα ων ουκ έστι αριθμός, δεν ήρθαν ουρανοκατέβατα. Και σίγουρα δεν ήρθαν χωρίς κόστος για το περιβάλλον.

Και η διαστροφή της λογικής έχει και συνέχεια…

Μεγαλώνουμε γενιές χωρίς ουσιαστικό ενδιαφέρον για το αύριο, βέβαιες πως μέχρι τα βαθιά τους γεράματα, το Περιβάλλον τους, Φυσικό, Οικογενειακό, Ιατρικό, θα παρέχει αφειδώς τα πάντα, έτσι, χωρίς κόπο και χωρίς απαίτηση ανταπόδοσης.

Σε αυτά τα πλαίσια, το Κενό πρέπει να «γεμίσει». Και ο καλύτερος και πιο πρόσφορος τρόπος να γεμίσεις το Κενό είναι να αναζητάς την «εκτροπή», το «διαφορετικό», το «εναλλακτικό», το «περιθωριακό», το «εξωτικό».

 Ό,τι έκαναν πάντα οι άνθρωποι σε περιόδους ανίας. Μόνο που αυτό παλιά, ήταν «προνόμιο» λίγων. Τώρα οι μέτοχοι είναι πολλοί, πάρα πολλοί. Και τα μέσα αναζήτησης της «εκτροπής», του «εξωτικού» και του «εναλλακτικού», με άπειρες δυνατότητες.

Όλα τα παραπάνω ισχύουν λίγο–πολύ για όλους τους ανθρώπους των Δυτικών κοινωνιών. Υπάρχουν όμως και κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που απαντώνται σε ομάδες, μεγάλες ή μικρές αδιάφορο, στο εσωτερικό αυτών των κοινωνιών.

Σε ομάδες ιδιαίτερα επιρρεπείς, από τη φύση τους, σε θεωρίες συνωμοσίας. Ακροδεξιές, ακροαριστερές, οικολογολάγνες και παραθρησκευτικές ομάδες, από την ίδια τη φύση τους (για διαφορετικούς λόγους βέβαια) τείνουν ευήκοον ους σε κάθε θεωρία συνωμοσίας.

Οι ακροδεξιές ομάδες επιρρεπείς από γεννησιμιού τους στην κατασκευή εχθρών, με σκοπό τη συσπείρωση των οπαδών τους, τρέφονται από την αναμπουμπούλα και από την αγραμματοσύνη. Η κυριαρχία τους, όπου αυτό συνέβη, βασίστηκε στην κακοποίηση της ίδιας της επιστήμης, μεταξύ των άλλων.

Οι ακροαριστερές ομάδες, οι οποίες βλέπουν παντού επίσης εχθρούς που προσπαθούν να αποτρέψουν την «ανατροπή του Καπιταλισμού» και να «τρομοκρατήσουν τον Λαό». Γι αυτές, ο Καπιταλισμός δεν μπορεί να γεννήσει ποτέ κάτι «τίμιο». Όπως ένα λίτρο γάλα στην τιμή του 1,80 € ή ένα παυσίπονο στην τιμή του 4 € τις 15 ταμπλέτες. Όπου κυριάρχησαν, η κυριαρχία τους βασίσθηκε επίσης στην κακοποίηση της επιστήμης.

Οικολογολάγνες ομάδες που θεωρούν τη Φύση Ιερή, εκ των ων ουκ άνευ Αγαθή και Ζωοδότρα, Μητέρα Φύση την αποκαλούν, αδυνατώντας να αποδεχτούν πως η Φύση, ενίοτε, σύμφωνα με τη φράση του Τέννυσον, είναι κόκκινη στα δόντια και στα νύχια και οι οποίες ομάδες συνεπώς δεν μπορούν να δεχτούν πως η Φύση μπορεί να γεννήσει κάτι θανατηφόρο, όπως έναν ιό για παράδειγμα. Στην καλύτερη περίπτωση μιλούν για εκδίκηση της Φύσης, προσωποποιώντας τη Φύση, συχνά όχι μεταφορικώς, αλλά κυριολεκτικώς. Γι αυτούς, ο Άνθρωπος δεν μπορεί να θεραπεύσει, είναι αποκλειστικά καταστροφέας της Φύσης και του εαυτού του.

Και τέλος οι παραθρησκευτικές ομάδες, οι οποίες από τη φύση τους, σε ένα εκκοσμικευμένο περιβάλλον, θεωρούν το ενθάδε, πολύ συχνά, όχι ως μία Προσωπική προετοιμασία για το επέκεινα, αλλά ως ένα πεδίο μάχης των δυνάμεων του «Σκότους» με τις δυνάμεις του «Φωτός» σε πολιτικό, κοινωνικό και επιστημονικό επίπεδο.

Το Περιβάλλον μας δε σώζεται με την εφαρμογή των όποιων εμμονών μας. Το Περιβάλλον μόνο η Επιστήμη μπορεί να το σώσει και να το διατηρήσει.

Η Φύση είναι εκεί υπενθυμίζοντάς μας πάντα, πως η καλύτερη σχέση μαζί της είναι η εκτίμηση και ο σεβασμός. Τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο.

Και η μόνη ανθρώπινη δραστηριότητα που, από την ίδια της τη φύση, γνωρίζει να εκτιμά και να σέβεται τη Φύση είναι η Επιστήμη.