Τυπώθηκε το 1790 στη Βιέννη, έφερε τον τίτλο: “Φυσικής Απάνθισμα” και ο συγγραφέας του, ο Ρήγας Βελεστινλής το προόριζε “διά τους αγχίνους και φιλομαθείς Έλληνας” σημειώνοντας ότι το εκδίδει “προς ωφέλειαν των ομογενών”.
Αυτό το λοιπόν το βιβλίο, που η εορταστική ημέρα επέβαλε να το θυμηθούμε, ο επηρεασμένος από το πνεύμα του Διαφωτισμού συγγραφέας του το συνέγραψε με σκοπό να καταπολεμήσει την άγνοια και τις προλήψεις, διότι όπως πίστευε: «όλα τα φαινόμενα έχουν την αρχή τους από φυσικάς αιτίας».
Και αυτό κάνει στα 24 κεφάλαια του βιβλίου, αντλώντας πληροφορίες από τη Γαλλική Encyclopédie των Diderot και D’ Alembert, τις οποίες όμως μεταπλάθει σε γλώσσα κατανοητή από τους ομογενείς του και επιστρατεύοντας βιώματα της καθημερινής ζωής τους και νοερές περιγραφές πειραμάτων με υλικά της καθημερινότητάς τους.
Σε αυτά λοιπόν τα 24 κεφάλαια -που ο τίτλος μπορεί να σας ξεγελάσει- δεν περιέχονται μόνο γνώσεις που αφορούν στη Φυσική, αλλά στα Φυσικά, τον ευρύτερο δηλαδή τομέα του επιστητού, που τότε ενοποιούσε τη Φυσική, τη Χημεία, την Αστρονομία, τη Μετεωρολογία, τη Γεωλογία και τη Φυσιογνωσία.
Έτσι τα τέσσερα τελευταία κεφάλαια του Απανθίσματος είναι αμιγώς φυσιογνωστικά, όπως μαρτυρούν και οι τίτλοι τους:
Κεφάλαιον Κ: Περί Δένδρων και Φυτών
Κεφάλαιον ΚΑ΄: Περί Σκωλήκων και Φλέτρων
Κεφάλαιον ΚΒ΄: Περί Ψαριών και Οστρακοδέρμων Κεφάλαιον Κεφάλαιον ΚΓ΄: Περί Πουλιών
Κεφάλαιον ΚΔ΄: Περί Ανθρώπου Ζώων και ετέρων τινών
Εκεί λοιπόν ο φιλομαθής αναγνώστης μάθαινε μεταξύ άλλων:
''Τά χόρτα καί τά φυτά διαιροῦνται εἰς εἰκοσι κλάσεις αἰ κλάσεις αὗται εἰς τμήματα, κ´ τά τμήματα εἰς 673 γένη῾'.
Και επίσης:
῾῾Ὁ ἄνθρωπος ἐπειδὴ εἶναι τό ἀξιολογώτερον ζῶον τοῦ παντός, πρέπει να ἐκτανθῶμεν ὁλίγον ὁμιλῶντες περί αὑτῶ. Ἡ ἀρχή του λοιπόν δέν διαφέρει κατ᾽ οὐσίαν ἀπό τήν ἀρχήν τῶν λοιπῶν ζώων᾽᾽.
Χρόνια Πολλά λοιπόν φίλοι μου, κι αν επιθυμείτε, με την ευκαιρία της σημερινής εορτής, να ανατρέξετε στο ιστορικό αυτό έργο, επισκεφθείτε τον σύνδεσμο που παραθέτουμε στον οποίο είναι αναρτημένο το πλήρες έργο: http://goo.gl/ytJ8oK