ΗΒιολογία μπορεί να χωριστεί στη μελέτη των άμεσων αιτιοτήτων, δηλαδή τη μελέτη των επιστημών της Φυσιολογίας (με την ευρεία έννοια) και στη μελέτη των απώτατων αιτιοτήτων (εξελικτικών), που είναι το αντικείμενο της Φυσικής Ιστορίας

είχε πει ο μεγάλος εξελικτικός Ernst Mayr, και είχαμε δημοσιεύσει και εμείς, στα αποφθέγματα που κατά καιρούς αναρτούμε.
Αυτή λοιπόν η μελέτη των απώτατων αιτιοτήτων, η Φυσική Ιστορία, τις τελευταίες δεκαετίες έχει υποχωρήσει, αν δεν έχει εγκαταλειφθεί στο Ελληνικό σχολείο, στο οποίο οι μαθητές όλο και λιγότερο διδάσκονται αντικείμενά της.


Ίσως γι' αυτό να ευθύνεται η περιγραφική και παρατηρησιακή φύση της, που αν και γοήτευσε τους σπουδαίους φυσιοδίφες του παρελθόντος, φαίνεται παρωχημένη και λιγότερο αυστηρή από την πειραματική προσέγγιση, ειδικά των μοριακών κλάδων της Βιολογίας.
Ίσως πάλι, η λαμπερή και εκρηκτική άνοδος των κλάδων αυτών στα τέλη του 20ου αιώνα και εντεύθεν, να επηρέασε μοιραία τα Προγράμματα Σπουδών, ώστε να καταλάβει το μεγαλύτερο μέρος τους, απωθώντας και περιορίζοντας παραδοσιακούς τομείς των βιολογικών επιστημών, όπως π.χ. η Συστηματική, η Μορφολογία κ.ά.

Ό,τι και να συμβαίνει πάντως γεγονός είναι πως οι μαθητές μας, αν και (καλώς) γνωρίζουν το κεντρικό δόγμα της βιολογίας ήδη από το Γυμνάσιο, αγνοούν το θυμάρι, τη μέλισσα και πολλά από τα ζώα και τα φυτά της πατρίδας τους.

Ίσως λοιπόν να είναι καιρός για μια ... οπισθοδρομική καινοτομία: Την ένταξη των Φυσικής Ιστορίας, ως θεματικής αλλά και ως προσέγγισης σε όλες τις τάξεις της υποχρεωτικής εκπαίδευσης.

Κάτι τέτοιο - που επιχειρήθηκε στα Προγράμματα Σπουδών για το Νέο Λύκειο 2013-2014 - μόνο οφέλη θα προσφέρει. Δεν είναι μόνο ότι οι μαθητές μας, θα μάθουν διδασκόμενοι Φυσική Ιστορία, την χλωρίδα και την πανίδα της πατρίδας τους. Είναι και ότι η ενασχόλησή τους με τα αντικείμενα αυτά, ειδικά στις μικρότερες τάξεις, θα οξύνει δεξιότητες οι οποίες έχουν λείψει από τα Προγράμματα Σπουδών, όπως η παρατήρηση, η σύγκριση, η περιγραφή, η ταξινόμηση αλλά και η συνθετική ματιά που συνεξετάζει τα ζώα, τα φυτά και τον τόπο.

Στις μεγαλύτερες τάξεις, η Φυσική Ιστορία, αν όχι ως θεματική, αλλά ως προσέγγιση θα δώσει τη δυνατότητα να συναιρεθεί η παρατηρησιακή με την αναγωγική μέθοδο (που συνυπάρχουν στις βιολογικές επιστήμες) αλλά και η Εξέλιξη με τη Φυσιολογία, τη Γενετική και την Οικολογία.