Υπάρχουν στιγμές που χαίρεσαι πως βρίσκεσαι σε αυτήν την χρονική φάση της ιστορίας της ανθρωπότητας, για το λόγο ότι μπορείς να απολαμβάνεις και να επωφελείσαι από το πλέον συκοφαντημένο δώρο της, την Τεχνολογία. Μια από αυτές τις στιγμές ήταν όταν διάβασα μια ανάρτηση της παλαιάς φίλης και καθηγήτριας στον τομέα Ζωολογία του Α.Π.Θ. Ελένης Βουλτσιάδου στην οποία παρουσίαζε ένα βιβλίο, κόσμημα της ελληνικής βιβλιογραφίας που εκδόθηκε το 1941 και έφερε τον τίτλο: Το Ψάρεμα στα Ελληνικά Ακρογιάλια-Τα σύνεργα, οι τρόποι, τα ψάρια.

Συγγραφέας του ήταν ο Γιώργος Λευκαδίτης, που όσο και αν έψαξα να βρω πρόσθετα στοιχεία για τη ζωή και το έργο του, στάθηκε αδύνατο. Αντιθέτως για τον εικονογράφο του που φιλοτέχνησε το βιβλίο με περίτεχνες ξυλογραφίες, τι να πει κανείς; Ήταν ο Σπύρος Βασιλείου, ο σπουδαίος μάστορας της χαρακτικής, της αγιογραφίας, της ζωγραφικής και ταυτόχρονα συγγραφέας, δάσκαλος, κριτικός και σκηνογράφος.

Το γυαλί

Το βιβλίο είναι μαγευτικό. Δεν χρειάζεται να έχει κανείς ειδικό ενδιαφέρον για το αντικείμενό του (το ψάρεμα) ούτε και ειδικές γνώσεις πάνω σε αυτό· διαβάζοντας το βιβλίο θα τις μάθει, περισσότερο όμως θα χαρεί μια όμορφη δημοτική γλώσσα που χωρίς ψιμύθια ζωντανεύει τα χρώματα, τα αρώματα, τον κυματισμό και τον αέρα της ελληνικής θάλασσας, με τρόπο που μόνο μεγάλοι λογοτέχνες κατάφεραν να επιτύχουν.

 Συγγραφέας του ήταν ο Γιώργος Λευκαδίτης, που όσο και αν έψαξα να βρω πρόσθετα στοιχεία για τη ζωή και το έργο του, στάθηκε αδύνατο. Αντιθέτως για τον εικονογράφο του που φιλοτέχνησε το βιβλίο με περίτεχνες ξυλογραφίες, τι να πει κανείς; Ήταν ο Σπύρος Βασιλείου, ο σπουδαίος μάστορας της χαρακτικής, της αγιογραφίας, της ζωγραφικής και ταυτόχρονα συγγραφέας, δάσκαλος, κριτικός και σκηνογράφος.

Η τράτα

Το βιβλίο είναι μαγευτικό. Δεν χρειάζεται να έχει κανείς ειδικό ενδιαφέρον για το αντικείμενό του (το ψάρεμα) ούτε και ειδικές γνώσεις πάνω σε αυτό· διαβάζοντας το βιβλίο θα τις μάθει, περισσότερο όμως θα χαρεί μια όμορφη δημοτική γλώσσα που χωρίς ψιμύθια ζωντανεύει τα χρώματα, τα αρώματα, τον κυματισμό και τον αέρα της ελληνικής θάλασσας, με τρόπο που μόνο μεγάλοι λογοτέχνες κατάφεραν να επιτύχουν.

Τα σύνεργα

Αφού λοιπόν δούμε, πώς ο συγγραφέας προλογίζει το βιβλίο στην εισαγωγή του, ας δούμε στη συνέχεια μερικές από τις ξυλογραφίες που το συνοδεύουν.

Τις όμορφες ώρες που μας έδωσαν, από τα παιδικά μας χρόνια, η θάλασσα, η βάρκα και τα ψαρικά σύνεργα, θα νιώθαμε χαρά αν κάναμε κι΄άλλους να τη ζήσουν. 

Από τέτοια διάθεση γράφτηκε αυτό το βιβλίο. Με γλώσσα απλή που αγγίζει, όπου χρειάζεται, το εκφραστικό ιδίωμα του ψαρά, θέλει να δώσει τη μικρή πείρα ενός ερασιτέχνη, σε όσους αγαπούν τη θάλασσα, μα δεν έχουν καταγίνει στην ψαρική.

Με ιδιαίτερη φροντίδα, γράφτηκαν εδώ, από το ερασιτεχνικό κυρίως ψάρεμα, όσα μπορεί να ενδιαφέρουν το παιδί, γιατί έρχεται φυσικό σ' αυτό να αποτείνεται περισσότερο το βιβλίο.

Δίνονται λεπτομέρειες για τα υλικά, οδηγίες για να φτιάξει μόνος του ο ερασιτέχνης τα σύνεργά του, με μέσα όσο παίρνει απλά, στοιχεία για βάρκες, πανιά, μηχανές, που σύντομα θα γίνουν η θερμή του έγνοια, ύστερα από τις πρώτες επιτυχίες. 

Φτωχά μπορούν να δοθούν σ' ένα βιβλίο οι ζωντανές στιγμές που χαίρεται ο φίλος της ψαρικής, από τη βραδυνή ετοιμασία, ως το γυρισμό, από το δόλωμα του παραγαδιού, ως το σπαρτάρισμα του ψαριού μες στη βάρκα. Πιο δύσκολο ακόμη να περιγραφούν χειρισμοί μαστόρικοι, κι' οι άπειρες μικρές λεπτομέρειες που φέρνουν στο ψάρεμα την επιτυχία. Τα λιγοστά που γράφτηκαν εδώ είναι μόνο για το ξεκίνημα. Τα πολλά έχει να τα μάθει ο ερασιτέχνης, στ' ακρογιάλι, με τη δοκιμή, από φίλους του, από τον ίδιο τον ψαρά.

Κλείνοντας τη μικρή παρουσίαση αυτού του κοσμήματος της ελληνικής βιβλιογραφίας, ας μας επιτρέψει ο αναγνώστης εκπαιδευτικός μια προτροπή. Είτε διδάσκει βιολογία, είτε την ελληνική γλώσσα, είτε καλλιτεχνικά, το βιβλίο αυτό αποτελεί ένα πολύτιμο θησαυρό αισθητικής αγωγής, γνώσης του θαλάσσιου ελληνικού περιβάλλοντος και χρήσης της γλώσσας μας. Αν βουτήξει μέσα του, μπορεί  να εμπνευστεί και να αντλήσει πολλές ιδέες που θα κάνουν χρήσιμη και απολαυστική τη διδασκαλία του. 

Ο σύνδεσμος από τον οποίο αντλήθηκε το κείμενο και οι εικόνες του βιβλίου είναι από τη Διογένεια, του Πανεπιστημίου Πατρών και είναι διαθέσιμος από εδώ.