"Το Βερολίνο δεν αποκλείει ότι ο ηγέτης της Ρωσικής αντιπολίτευσης Ναβάλνι, έχει πέσει θύμα απόπειρας δηλητηρίασης από πρόθεση", αναφέρουν οι ειδήσεις.

 Ας πάρουμε λοιπόν αφορμή, από τη είδηση αυτή για ένα σύντομο μάθημα βιολογίας, που μπορεί να είναι ωφέλιμο στους μη βιολόγους επισκέπτες της σελίδας, αλλά και ιστορίας, που μάλλον θα ενδιαφέρει όλους τους αναγνώστες.

O Γκεόργκι Μάρκοφ

Ο όρος "βουλγαρική ομπρέλα" σας λέει τίποτε; Μήπως το όνομα Γκεόργκι Μάρκοφ; Ίσως οι όροι ρικίνη και ριβόσωμα; Αν όχι, καλό είναι να αρχίσουμε από τα τελευταία και ύστερα, να προχωρήσουμε προς τα πρώτα.  Τα ριβοσώματα λοιπόν είναι κάτι μικροσκοπικά σωμάτια του κυττάρου, που βρίσκονται στο μεταίχμιο ανάμεσα σε ένα πολύπλοκο σύμπλεγμα μορίων και σε ένα οργανίδιο. Τυπικά δηλαδή δεν αποτελούν μέρος των συνήθων οργανιδίων του κυττάρου, αφού στερούνται μεμβράνης, ωστόσο επιτελούν ένα μοναδικό έργο, από το οποίο εξαρτάται η ίδια η διατήρηση της ζωής σας. Τα ριβοσώματα είναι οι-κατ'εντολήν του DNA- κατασκευαστές των πρωτεϊνών, των οποίων το όνομα, μόνον, μαρτυρεί την ύψιστη, την πρώτιστη βιολογική σημασία τους. 

Αυτό λοιπόν είναι και αυτό κάνουν τα ριβοσώματα. Η ρικίνη όμως τι είναι; Η ρικίνη είναι μια ουσία που απαντιέται στους σπόρους της ρετσινολαδιάς, του φυτού που φέρει την επιστημονική ονομασία Ricinus communis. Η ουσία αυτή εκδηλώνει τοξική δράση και μπορεί να επιφέρει τον θάνατο σε έναν άνθρωπο, ακόμη κι αν τη λάβει σε μικρότατη δόση, ιδίως υπό μορφή ενέσεως. Πολύ απλά, η ρικίνη παρεμποδίζει τη λειτουργία των ριβοσωμάτων και ο άνθρωπος, λίγες ημέρες μετά τη λήψη της, παύει να παράγει πρωτεΐνες, οπότε πεθαίνει.

Αντίγραφο της "Βουλγαρικής Ομπρέλας" στο Διεθνές Μουσείο Κατασκοπίας στην Ουάσινγκτον

Σειρά τώρα έχει ο Γκεόργκι Μάρκοφ. Ο Μάρκοφ ήταν ένας αντιφρονών Βούλγαρος συγγραφέας που μετά την αποσκίρτησή του από το ανατολικό μπλοκ το 1968, ζούσε στο Λονδίνο συνεχίζοντας να ενοχλεί με τις δημοσιεύσεις του και τις εκπομπές του στο BBC, το καθεστώς της πατρίδας του. Τον Σεπτέμβριο του 1978, καθώς περίμενε το λεωφορείο που θα τον μετέφερε στην εργασία του, ένοιωσε ξαφνικά έναν πόνο στο πίσω τμήμα του δεξιού μηρού του. Στρεφόμενος πίσω του, είδε έναν άνδρα με μια ομπρέλα, που όταν οι ματιές τους συναντήθηκαν, ο άνδρας τράπηκε σε φυγή, μπαίνοντας σε ένα ταξί. Ο Μαρκόφ, δεν έδωσε σημασία στο περιστατικό, όταν όμως έφτασε στα γραφεία της Διεθνούς Υπηρεσίας του ΒBC, ο πόνος είχε γίνει οξύτερος και όπως διεπίστωσε στον μηρό του, είχε σχηματιστεί μια μικρή φλεγμονή. Το ίδιο βράδυ ο Μάρκοφ ανέπτυξε υψηλό πυρετό, εισήχθη στον νοσοκομείο και μετά από 4 ημέρες πέθανε.
 
Το συμβάν κίνησε τις υποψίες των γιατρών του νοσοκομείου, οι οποίοι εξετάζοντας ενδελεχώς το σώμα του νεκρού ανακάλυψαν πως στο σημείο της πληγής στον μηρό, υπήρχε ένα κοίλο μεταλλικό σφαιρίδιο, διαστάσεων κεφαλής καρφίτσας, που έφερε ίχνη ρικίνης.
Ο Μαρκόφ είχε πέσει θύμα της "βουλγαρικής ομπρέλας", για την οποία η ιστορική έρευνα έχει αποκαλύψει ότι ήταν μια από τις τεχνικές επινοήσεις της KGB για να λύνει μια και καλή τους λογαριασμούς της με τους αντιφρονούντες. Το θύμα δεχόταν τον νυγμό της και μαζί του, το σφαιρίδιο με τη θανατηφόρο δόση του δηλητηρίου...