Είμαι βιολόγος. Όμως μου αρέσει κι ποίηση. Κι όταν συμβαίνει να πέσω πάνω στο ποίημα ενός βιολόγου, ενθουσιάζομαι και ψάχνω να βρω, αν και πού και πώς, η τέχνη του και η επιστήμη του συναντήθηκαν. 

Τυχαία λοιπόν ανακάλυψα έναν Τσέχο ανοσολόγο, και σημαντικό ποιητή τον οποίο αγνοούσα. Πρόκειται για τον Μίροσλαβ Χόλουμπ ο οποίος συνήθιζε να χρησιμοποιεί μεταφορές από την επιστήμη, στην ποίησή του. Διαπίστωσα ότι έχουν μεταφραστεί πολλά από τα ποιήματά του στη γλώσσα μας. 

Από αυτά ξεχώρισα ένα, που έχει τίτλο «Η μύγα». Το ποίημα αυτό με κέντρισε να το μεταφράσω κι εγώ - η μια από τις δυο μεταφράσεις του, δεν μου άρεσε, και η άλλη είχε εμφανή πραγματολογικά λάθη - καθώς στην ανάπτυξή του, διαγράφονται δυο αέναοι κύκλοι. Ο κύκλος της ζωής ενός εντόμου, κι ο κύκλος του πολέμου και της καταστροφής στην ανθρώπινη ιστορία. 
Το ποίημα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί αντιπολεμικό, χωρίς ωστόσο να υμνεί λυρικά, ούτε σε μια στροφή του την ειρήνη. Αν αυτό συμβαίνει, είναι μόνο διότι ο χρόνος στον οποίο εξελίσσονται οι δυο κύκλοι είναι κοινός, ώστε να αντιπαραβάλλεται η αγριότητα του πολέμου, με τη γαλήνη μιας αδήριτης βιολογικής διαδικασίας. 

O Χόλουμπ στο εργαστήριό του
Πριν λοιπόν την παράθεση της μετάφρασης που επιχείρησα - και τον σύνδεσμο προς το αγγλικό πρωτότυπό της - δυο λόγια για τον διακεκριμένο Τσέχο ποιητή - επιστήμονα. 
Γεννήθηκε το 1923 στην (τότε) Τσεχοσλοβακία. Το 1942, μετά την ολοκλήρωση των γυμνασιακών σπουδών του προσελήφθη, ως εργάτης, στους σιδηροδρόμους. Το 1945 σπούδασε επιστήμες και στη συνέχεια Ιατρική. Το 1958 ολοκλήρωσε το διδακτορικό του στην Ανοσολογία, την οποία άσκησε επαγγελματικά, ως τον θάνατό του το 1998. Τα πρώτα ποιήματά του δημοσιεύτηκαν το 1947. Καθώς όμως αντέβαιναν στο επίσημο ρεύμα του σοσιαλιστικού ρεαλισμού  υποχρεώθηκε σε σιωπή, ώστε οι μόνες δημοσιεύσεις του να γίνουν στην Αγγλική και εκτός της πατρίδας του. Ως ανοσολόγος δημοσίευσε περί τις 150 εργασίες - μεταξύ των οποίων 3 μονογραφίες - που θεωρούνται σημαντικές.


Η μύγα

Καθισμένη στον κορμό μιας ιτιάς 
παρατηρεί στιγμές της μάχης του Κρεσύ,
τις κραυγές,
τα βογγητά,
τους γόους,
τα ποδοπατήματα και το σώριασμα των κορμιών.

***

Και κατά τη δεκάτη τέταρτη 
εφόρμηση του Γαλλικού ιππικού, 
βρήκε να ζευγαρώσει,
με έναν καστανομάτη αρσενικό,
από το Βαντικούρτ.

***

Τα πόδια της έτριψαν, το ένα τ’ άλλο,
καθώς καθόταν σ’ ένα ξεκοιλιασμένο άλογο,
στοχαζόμενη
την αθανασία των μυγών.

***

Γαληνεμένη προσγειώθηκε,
στη μελανιασμένη γλώσσα 
του Δούκα του Κλερβώ.

***

Σαν απλώθηκε η σιωπή 
και τρυφερά, ο ψίθυρος της φθοράς
αγκάλιασε τα πτώματα 

***

και μόνο, που και που, 
μερικά χέρια και πόδια 
τινάζονταν κάτω απ’ τα δέντρα

***

άρχισε τ’ αυγά της να αποθέτει
στου μονόφθαλμου Γιόχαν Ουρ, 
του βασιλικού οπλουργού,
το μάτι.

***

Κι έτσι συνέβη 
να γίνει λεία ενός χελιδονιού
που πέταξε 
μακριά από τις φωτιές του Εστρέ.

Ο σύνδεσμος προς το Αγγλικό πρωτότυπο: https://modernpoetryintranslation.com/poem/the-fly/